Le Dernier Combat
Marie Aly, Katrein Breukers, Bonno van Doorn, Daan Gielis, Niko Riedinger, Tanja Ritterbex, Arthur Stokvis
‘Wat als al die glimmende Bezos/Musk/Branding-troep weg is en we in zelfgemaakte kunstyurts helemaal opnieuw kunnen beginnen?! Apocalypsen zijn niet alleen maar vreselijk maar ook altijd een openbaring en een overwinning van het Goede op het Kwade!’ – Arthur Stokvis namens de kunstenaars van Le Dernier Combat
Ook al komen wij mensen nog maar net kijken in de wereldgeschiedenis, we hebben er nu al een behoorlijk potje van gemaakt. Ons streven naar vooruitgang, welvaart, kennis, vrijheid en macht dreigt zelfs onze ondergang te worden. Waar onze voorouders, de jager-verzamelaars, alleen het broodnodige van de natuur namen om te overleven, hebben wij het onszelf wel heel comfortabel gemaakt. Maar de altijd zo gastvrije aarde lijkt daar nu tegen in opstand te komen!
In tijden als deze worden de onheilspellende scenario’s uit sciencefictionfilms en -boeken steeds geloofwaardiger. In de film Le Dernier Combat van de Franse regisseur Luc Besson uit 1983 wordt een post-apocalyptische toekomst geschetst waar door een onbekende oorzaak de verbale communicatie tussen mensen niet meer mogelijk is. Zeven kunstenaars namen de film als vertrekpunt voor een totaalkunstwerk. Hierbij stelden zij zich de vraag welke functie en betekenis beeldende kunst heeft in een wereld waarin we onze rappe tong zijn verloren. Kunnen we ons misschien niet ook eens verheugen op een apocalyps die juist het individualistische, kapitalistische systeem omverwerpt en ons dwingt om samen te werken om te overleven? In Willem Twee Kunstruimte bouwen de kunstenaars een primitieve nederzetting waarin de creatie van het individu wordt ingezet in het belang van de groep. De kunstwerken zijn artefacten uit een verloren wereld die in deze nieuwe situatie een functionele of rituele rol vervullen.
De deelnemende kunstenaars hebben in verschillende samenstellingen vaker met elkaar samengewerkt. Hoewel hun praktijk zeer uiteenlopend is, delen ze eenzelfde DIY-mentaliteit en een interesse in het collectief tot stand brengen van artistieke situaties vol verbeeldingskracht, radicaliteit en een speelse punk-attitude.
Tanja Ritterbex zal tijdens de opening haar performance ZEN WITH TANJA (2022) opvoeren: een rituele handeling, die zij uitvoert ‘als korte rustpauze voor de ziel’.
Op zondag 10 april om 15:00 uur wordt de film Le Dernier Combat vertoond bij de Verkadefabriek. Koop hier je tickets.
Le Dernier Combat is samengesteld door gastcurator Niko Riedinger
De tentoonstelling komt tot stand met financiële steun van de gemeente 's-Hertogenbosch en het Mondriaan Fonds
Deelnemende kunstenaars
Marie Aly woont en werkt in Berlijn. Zij studeerde aan de Hochschule für Bildende Künste Dresden en de École des Beaux-Arts in Parijs. Van 2008 tot 2010 was zij resident aan De Ateliers in Amsterdam en in 2009 won zij de Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst. Haar schilderijen van kleurrijke berglandschappen en sprookjesachtige mens- en dierfiguren roepen een veelvoud aan van associaties op: van de Perzische sprookjes van Sheherazade tot de jungles van Henri Rousseau en de 15e eeuwse religieuze taferelen van Matthias Grünewald. Aly’s werkproces is intuïtief en snel. De beelden lijken voort te komen uit een verlangen naar een andere, magische wereld.
Katrein Breukers woont en werkt in Rotterdam. Zij studeerde in 2013 af aan de Hogeschool voor de Kunsten in Tilburg en voltooide in 2017 een master fine arts aan de AKV St. Joost in ’s-Hertogenbosch. Breukers werkt met een grote verscheidenheid aan technieken en materialen, zoals keramiek, tweedehands textiel, papier-maché, fotoprints, maar ook bestaande gebruiksobjecten, die ze combineert in fantasierijke en speelse installaties en sculpturen. Zij schept met haar werken een wereld waarin de realiteit wordt uitvergroot en daardoor magisch en absurd wordt.
Bonno van Doorn woont en werkt in Amsterdam. Hier studeerde hij in 2008 af aan de Rietveld Academie. Zijn monumentale schilderijen en sculpturen, doorgaans gekenmerkt door een ‘flashy’ beeldtaal, zijn vaak onderdeel van installaties. Van Doorn beschrijft zijn werk als voortdurende pogingen om beelden te creëren die tegen de algemeen aanvaarde classificaties ingaan en weerstand bieden aan voor de hand liggende denkpatronen. Recentelijk verdiepte Van Doorn zich, mede ingegeven door de situatie die ontstond tijdens de coronapandemie, in de kunst van het overleven. Hij verruilde de stad voor de natuur en legde zich toe op het maken van nieuw werk met uitsluitend handgereedschap en in de natuur gevonden materialen.
Daan Gielis studeerde in 2013 af aan de AKV | St. Joost in Breda en was van 2016 tot 2017 resident aan de Jan van Eyck Academie in Maastricht. Zijn werk – installaties en sculpturen – verkent de emotionele, communicatieve en sociale systemen die samen de wereld vormen waarin wij leven. Elk van deze systemen is doordrenkt van tegenstrijdigheden. En toch: juist dankzij hun interne tegenstellingen gedijen deze systemen. Geen wonder dus dat zovelen vandaag een emotionele tweestrijd ervaren en worstelen om consistentie te vinden in hun leven. Gielis documenteert die worsteling. Vertrekkend vanuit zijn eigen ervaring registreert hij de tegenstrijdige gevoelens die elkaar ook in leven houden. Zoeken naar consistentie – en misschien zelfs naar een uitweg uit de tegenstrijdige wereld waarin we leven – zal geen gemakkelijke taak zijn, suggereert het werk van Gielis.
Niko Riedinger woont en werkt in ’s-Hertogenbosch. Hier behaalde hij in 2017 een bachelor fine arts aan AKV St. Joost. In zijn werk worden bekende symbolen en beeldmerken uit de commercie, historie of de westerse cultuur het materiaal. Herinneringen aan zijn jeugd in Zuid-Duitsland, de wandelingen door het Zwarte Woud en het contrast tussen de schoonheid en de beladen geschiedenis van zijn geboortegrond spelen een belangrijke rol. Riedinger in zijn eigen woorden: “Mijn werk gaat over de overdracht van energie, wat de basis is voor ons bestaan. Het gaat ook over hoe machtsverhoudingen ontstaan, zonder hier een waardeoordeel over te hebben. Er kan een mentale reis ontstaan, een sterrenpoort, een overgang naar een hoger bewustzijnsniveau. Ik verdiep mij in de dynamiek van onze eigen culturele oorsprong en identiteit, die tenslotte bepalend zijn voor hoeveel van de wereld wij willen en kunnen zien.”
Tanja Ritterbex woont en werkt in Berlijn. Zij behaalde in 2006 haar bachelor fine arts aan de Academie voor Beeldende Kunsten in Maastricht en studeerde van 2010 tot 2014 aan de Kunstakademie Düsseldorf. Van 2013 tot 2015 was zij resident aan De Ateliers in Amsterdam en in 2016 won zij de Koninklijk Prijs voor Vrije Schilderkunst. Haar praktijk omvat performances, videowerken, installaties, tekeningen en schilderijen, maar eigenlijk is Ritterbex’ hele bestaan en voorkomen een kunstwerk. Haar eigen leven en ervaringen en haar unieke manier om met de realiteit om te gaan, vormen het uitgangspunt voor haar extreem persoonlijke, kleurrijke en soms ontregelende werk.
Arthur Stokvis woont en werkt in Amsterdam. Hij studeerde aan Academie Minerva in Groningen en de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Gent. In 2019 initieerde hij mede de tentoonstellingsruimte Art Bar Kippy. Op dit moment begeleidt hij pas afgestudeerde kunstenaars in het kader van het Apprentice/Master programma van Kunstpodium T. In 2022 is zijn werk te zien bij onder andere Nieuw Dakota, Amsterdam en Marres, Maastricht. Zijn meest recente schilderijen en wandschilderingen, waarvan hij een aantal in de installatie in Willem Twee Kunstruimte verwerkt, bestaan uit dreigende neoncamouflage, aangebracht met rookfakkels, waarin patronen, symbolen en tekens te herkennen zijn. De werken zijn tegelijkertijd aantrekkelijk en afschrikwekkend, kunstmatig en natuurlijk, militaristisch en activistisch. In de Kunstruimte zweven ze als gifwolken uit een post-apocalyptische koortsdroom tussen de groene zuilen.